کودکان نیاز به سرگرمی دارند و در شرایط امروز نیازمند توجه بیش‌تری در زمینه رشد شناختی و اجتماعی هستند. به همین سبب کاربرد تکنولوژی برای اثربخشی و یادگیری هرچه بیشتر کودکان مورد توجه قرار گرفته است و سبب توسعه ابزارهای متنوع و متعددی شده است. بازی‌های موبایلی یکی از این ابزارها هستند که بیشتر به عنوان سرگرمی به آن‌ها نگاه می‌شود و میلیون‌ها کودک به آن‌ها علاقه‌مند هستند و زمان قابل توجهی را صرف آن‌ها می‌کنند.
ارزیابی و تقویت مهارت های شناختی با بازی های شناختی
بازی های شناختی یکی از انواع بازی ها هستند که به صورت مشخص با هدف ارزیابی و تقویت مهارت شناختی کودکان طراحی می‌شوند و در واقع تمریناتی هستند که به صورت هدفمند و ساختا‌رمند بر پایه نظریه‌های علوم شناختی و به‌منظور بهبود عملکردهای مغزی، مهارت ها و توانایی های شناختی، به‌صورت منسجم و منظم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سرعت عمل، زمان و قدرت تصمیم گیری سریع از مولفه های شناختی هستند که ارزیابی و سنجش آن‌ها در قالب بازی های رایانه‌ای آسان‌تر و دقیق‌تر است . ضمن آنکه در بازی های رایانه‌ای فرد باید برای مراحل مختلف بازی، استراتژی‌های متفاوتی را پیدا کند و در انتخاب و به‌کارگیری آن‌ها در طول بازی منعطف باشد. هماهنگی بین حرکات دست و چشم و دیدن هدف‌های تصویری و فشردن سریع یک دکمه بر روی صفحه کلید و یا دسته بازی از دیگر مولفه‌های شناختی است که در قالب بازی‌های رایانه‌ای قابل بهبود است. اما در کنار مزایای بازی های رایانه ای، چالش‌های بسیار مهمی نیز در خصوص اثرگذاری این بازی‌ها روی عملکردهای شناختی مطرح است. در این رابطه بازی‌هایی می‌توانند اثرات ماندگار و بهینه داشته باشند که بتوانند باعث رشد و بهبود عملکرد مغز ، مهارت شناختی، مهارت عمومی اجتماعی، مهارت های یادگیری تحصیلی، مهارت های رفتاری و مقایسه‌ای و تحلیل اطلاعات شوند.
هانا، بازی شناختی ایرانی
همزمان با رشد تولید بازی های شناختی، این پدیده در ایران هم مورد توجه قرار گرفته است، هانا یکی از بازی های شناختی است که توسط متشکل از روان شناسان و بازی سازان و برای استفاده کودکان 3 تا 9 ساله تولید شده است. هانا ماهیت تفریحی و سرگرم کننده بودن دارد و در حقیقت آنچه در پس این بازی و انتخاب ها در مراحل بازی دیده می‌شود مطالعات علمی است که میتواند تأثیرات قابل توجهی را بر کارکردهای اجرایی مغز و ارتقاء مهارت های شناختی و یادگیری کودک بگذارد. هدف اصلی تیم هانا تقویت و بهبود مهارت شناختی کودکان، دانش عمومی اجتماعی، مهارت یادگیری تحصیلی و مفاهیم پایه است.
این بازی بستری را فراهم کرده است که کودک در آن وقت خود را صرف بازی می‌کند، اما در کُنهِ ماجرا او مشغول تقویت مهارت‌های شناختی‌‌اش است. منظور از مهارت‌های شناختی چگونگیِ تفکر، درک، یادآوری و یادگیری در افراد است. مهارت‌های شناختی راهِ کاربست، اکتساب، تبدیل، ذخیره‌سازی و توصیفِ هرآن‌چه که مربوط به دانش و فرایندِ یادگیری است را نشان می‌دهد. مهارت‌های شناختی شامل استدلال، حافظه، توجه، حلِ‌مسئله، ادراک فضایی و سرعت عمل است. هانا تلاش می‌کند هزینه‌های رایج و موجود را برای خانواده‌های تا حد قابل توجهی کاهش دهد و در مقابل اثربخشیِ روان‌شناختی، عمیق و بلند‌مدت داشته‌باشد.
آگاه سازی والدین از وضعیت شناختی کودک
در هانا این امکان فراهم شده است تا پس از آن که کودک مراحلِ بازی را طی کرد، یک گزارش اولیه بر مبنای تست های روانشناسی معتبر دنیا به خانواده‌ها ارائه شود. این گزارش، نشان‌دهنده‌ی وضعیت شناختیِ کودک است، این‌که در چه مؤلفه‌هایی توانمند و در چه شاخصه‌هایی نیازمند بهبود و تقویت است. پس از ارائه اولین گزارش، خانواده ها نسبت به وضعیت شناختیِ کودک شان آگاهی می‌یابند و با تکرار بازی و رفتن به مراحل بالاتر مهارت های ذکر شده ارتقا می یابند. این اطلاعات که شامل نقاط قوت و ضعف کودک بوده، علاوه‌بر‌آن‌که در خودِ بازی و با توجه به مراحل مختلف صورت گرفته، تقویت بالذات را نیز دارا است. نکته مهم درباره نرم‌افزار بازیِ هانا این است که خانواده‌ها را در جریان جزئی‌ترین ویژگی‌های فرزندشان قرار می‌دهد و شناخت هرچه بیشتر برای آن‌ها محقق می کند. گزارش‌های هانا در قیاس با مراکز تخصصی، با هزینه‌ای به‌مراتب اندک در اختیار والدین قرار می‌گیرد.
هدف هانا کمک به والدین برای شناخت هرچه بیشتر کودکان است. امروزه والدین به اهمیت دانش روانشناسی بیش از پیش پِی برده‌اند. شناسایی نقاط ضعف و قوت در سال‌های اولیه، راه سلامت روان را نسبت به قبل روشن‌تر ساخته و خانواده‌ها را از دغدغه و نگرانی‌های احتمالی آینده دور می‌سازد. درواقع، هانا، خصیصه سرمایه‌گذاری دارد. یک سرمایه‌گذاریِ سلامت روان برای کودک‌مان. به‌این‌طریق که با شناخت حداکثری او بدانیم چه برنامه و طرح‌ریزی‌ای مُفید است. هانا، میتواند آمادگی کودک را برای تحصیل در مدرسه و دوران دبستان هموار سازد و کودکِ حالا دانش‌آموز را با ظرفیت‌های بالا‌ترو بیشتر پشتِ نیمکت بنشاند.
لینک منبع : https://ecomotive.ir/1399/09/10/hana-iranian-cognitive-game/
